Μήπως ακολουθούν μερικά παραδείγματα λανθασμένων συμβουλών που πολλοί από εμάς μπορεί να δίνουμε στα παιδιά μας για την επιτυχία και τι πρέπει να τα συμβουλεύουμε;
1. Εμείς λέμε στα παιδιά μας: Eπικεντρώσου στο μέλλον. Να έχεις τα μάτια σου στο βραβείο.
Τι θα έπρεπε να τους πούμε: Ζήσε (ή δούλεψε) για το παρόν.
Είναι δύσκολο να μείνεις συγκεντρωμένος όλη την ώρα. Έρευνες έχουν δείξει ότι το μυαλό μας τείνει να "περιπλανιέται" το 50% όσο είμαστε ξύπνιοι. Και όταν το μυαλό μας περιπλανιέται, αρχίσουμε να προβληματιζόμαστε για το παρελθόν ή να ανησυχούμε για το μέλλον – γεγονός που μας οδηγεί σε αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός, η λύπη και το άγχος.
Ένα μυαλό που προσπαθεί συνεχώς να επικεντρωθεί στο μέλλον – από την επίτευξη καλών βαθμών μέχρι την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο κ.ο.κ. – είναι επιρρεπές σε μεγαλύτερο άγχος και φόβο. Ενώ το βραχυχρόνιο άγχος μπορεί να αποτελέσει έναυσμα και κίνητρο για επιτυχία, το μακροχρόνιο άγχος βλάπτει την υγεία μας καθώς και τις πνευματικές μας ικανότητες, όπως η προσοχή και η μνήμη. Κατά συνέπεια, όταν εστιάζουμε πολύ στο μέλλον μπορεί να χειροτερεύσουμε την απόδοσή μας.
Τα παιδιά αποδίδουν καλύτερα και αισθάνονται πιο ευτυχισμένα, αν μάθουν πώς να ζουν το παρόν. Και όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ευτυχισμένοι, μπορούν να μάθουν γρηγορότερα, να σκέφτονται πιο δημιουργικά και να αντιμετωπίζουν πιο εύκολα τα προβλήματα. Μελέτες έχουν δείξει πως η ευτυχία μας κάνει 12% πιο παραγωγικούς. Τα θετικά συναισθήματα σας κάνουν να είστε πιο ανθεκτικοί στο στρες, βοηθώντας σας να ξεπεράσετε τις προκλήσεις και τις οπισθοδρομήσεις γρηγορότερα, ώστε να μπορέσετε να επιστρέψετε στην πορεία σας.
Είναι σίγουρα καλό για τα παιδιά να έχουν στόχους. Αλλά αντί να τα ενθαρρύνετε ώστε να εστιάζουν πάντοτε στη λίστα των υποχρεώσεών τους, μπορείτε να τα βοηθήσετε να παραμείνουν επικεντρωμένα στο παρόν.
2. Εμείς λέμε στα παιδιά μας: Το στρες είναι αναπόφευκτο. Συνέχισε να πιέζεις τον εαυτό σου.
Τι θα έπρεπε να τους πούμε: Μάθε να χαλαρώνεις και να ξεκουράζεσαι.
Τα παιδιά αισθάνονται αγχωμένα για τους βαθμούς και νιώθουν πίεση να τα πάνε καλά στο σχολείο. Σε ακραίες περιπτώσεις, βλέπουμε ακόμη και αυτοκτονίες που προκαλούνται από το υπερβολικό άγχος στα παιδιά.
Ο τρόπος ζωής μας ως ενήλικες συχνά στέλνει το μήνυμα στα παιδιά μας ότι το στρες είναι αναπόφευκτο μέρος της επιτυχίας.
Οι γονείς θα πρέπει να διδάσκουν στα παιδιά τους δεξιότητες για να αντιμετωπίζουν αγχωτικά γεγονότα. Ενώ δεν μπορούμε να αλλάξουμε τις καθημερινές απαιτήσεις της εργασίας και της ζωής που αντιμετωπίζουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τεχνικές όπως διαλογισμό, γιόγκα και αναπνοή για να ανταπεξέλθουμε καλύτερα στην πίεση. Αυτά τα εργαλεία βοηθούν τα παιδιά να μάθουν να αξιοποιούν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και να χαλαρώνουν όταν χρειάζεται.
3. Εμείς λέμε στα παιδιά μας: Δώσε τον καλύτερο εαυτό σου μέχρι τα άκρα.
Τι θα έπρεπε να τους πούμε: Κάνε λάθη και μάθε να αποτυγχάνεις.
Οι γονείς τείνουν να προσδιορίζουν τα παιδιά τους με βάση τα δυνατά τους σημεία και τις δραστηριότητες που τους έρχονται με φυσικό τρόπο. Λένε ότι το παιδί τους είναι π.χ. «καλό στα μαθηματικά», «στα θεωρητικά μαθήματα» ή είναι «καλλιτέχνης». Αλλά η έρευνα της Κάρολ Ντιούκ στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ δείχνει ότι αυτή η νοοτροπία στην πραγματικότητα κλείνει το παιδί σας σε ένα πλαίσιο και τα κάνει να μην θέλει να δοκιμάσει νέα πράγματα στα οποία μπορεί να μην είναι καλό.
Όταν ένα παιδί λαμβάνει έπαινο π.χ. επειδή έχεις καλές επιδόσεις στον αθλητισμό, δύσκολα θα εγκαταλείψει τη ζώνη της άνεσής του και θα δοκιμάσει π.χ. το θέατρο. Αυτό μπορεί να του προκαλέσει άγχος και κατάθλιψη όταν αντιμετωπίζει μια αποτυχία ή άλλες προκλήσεις.
Οι εγκέφαλοί μας θέλουν να μαθαίνουν νέα πράγματα. Και είναι καλό να μάθουμε από τα λάθη μας, όταν είμαστε ακόμη νέοι. Έτσι, αντί να εστιάζετε στα δυνατά σημεία του παιδιού σας, θα πρέπει να το μάθετε να προσπαθεί και να βιώνει νέες εμπειρίες ακόμα κι αν αποτύχει. Η έρευνα της Ντιούκ, δείχνει ότι τα παιδιά είναι πιο αισιόδοξα και ενθουσιώδη ενόψει νέω προκλήσεων, γνωρίζοντας ότι πρέπει απλώς να κάνουν ακόμη μία προσπάθεια για να βελτιωθούν. Με αυτό τον τρόπο θα αισθάνονται πιο καλά με τον εαυτό τους.
4. Εμείς λέμε στα παιδιά μας: Να γνωρίζεις τις αδυναμίες σου και να είσαι δυνατός με τον εαυτό σου
Τι θα έπρεπε να τους πούμε: Φρόντισε τον εαυτό σου.
Τείνουμε να πιστεύουμε ότι η κριτική είναι σημαντική για την αυτο-βελτίωση. Αλλά ενώ η αυτογνωσία είναι σημαντική, συχνά οι γονείς διδάσκουν ακούσια τα παιδιά τους να είναι πολύ επικριτικά με τον εαυτό τους.
Εάν ένας γονέας λέει στο παιδί του ότι πρέπει να προσπαθήσει να είναι πιο εξωστρεφής, για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να εσωτερικεύσει αυτή την συμβουλή ως αρνητική κριτική για την εκ φύσεως εσωστρεφή προσωπικότητά του.
Οι έρευνες σχετικά με την αυτοκριτική έχουν δείξει ότι κατά βάση λειτουργεί σαν σαμποτάζ του εαυτού μας. Μας κρατά επικεντρωμένους στα αρνητικά, μειώνοντας έτσι την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Προκαλεί τον φόβο της αποτυχίας, που βλάπτει την απόδοση, οδηγεί στην εύκολη παραίτηση και στην κακή λήψη αποφάσεων.
Αντ’ αυτού, οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να αναπτύξουν συμπεριφορές αυτοσυγκέντρωσης – φροντίζοντας τον εαυτό τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά θα πρέπει να αφήνουν στην τύχη τους τα πράγματα και να παρακολουθούν παθητικά. Απλά σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να αυτοτιμωρούνται όταν κάτι δεν πάει καλά.
Ένα ντροπαλό παιδί με αυτοσυγκέντρωση, για παράδειγμα, θα πει ότι είναι εντάξει να αισθάνεται ντροπαλός μερικές φορές και ότι η προσωπικότητά του απλά δεν είναι τόσο εξωστρεφής όσο των άλλων παιδιών.
Αυτή η νοοτροπία θα επιτρέψει στο παιδί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις, να αναπτύξει νέες κοινωνικές δεξιότητες και να μάθει από τα λάθη του.
5. Εμείς λέμε στα παιδιά μας: Ζούμε σε έναν κόσμο «Η ζωή μου, ο θάνατός σου», οπότε πρόσεξε εκείνον που είναι νούμερο ένα.
Τι θα έπρεπε να τους πούμε: Να δείχνεις συμπόνια στους άλλους.
Οι έρευνες δείχνουν ότι από την παιδική ηλικία, οι κοινωνικές μας σχέσεις καθορίζουν την υγεία, την ευτυχία και ακόμη και τη μακροζωία. Η ύπαρξη θετικών σχέσεων με άλλους ανθρώπους είναι απαραίτητη για την ευημερία, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τις πνευματικές μας ικανότητες και την επιτυχία.
Το βιβλίο του Adam Grant «Give & Take» αναφέρει ότι, εάν εκφράσετε συμπόνια στους γύρω σας και δημιουργήσετε υποστηρικτικές σχέσεις αντί να εστιάσετε στον εαυτό σας, θα είστε πραγματικά πιο επιτυχημένοι μακροπρόθεσμα – εφ’ όσον δεν αφήνετε τους ανθρώπους να σας εκμεταλλεύονται.
Τα παιδιά είναι από τη φύση τους συμπονετικά και ευγενικά. Αλλά, οι νέοι άνθρωποι τείνουν να γίνονται όλο και περισσότερο εγωκεντρικοί. Έτσι είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων και να μπαίνουν στη θέση τους.
Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε έναν σκληρό κόσμο. Αλλά θα ήταν πολύ λιγότερο σκληρός αν δείχναμε στα παιδιά μας πως να συμπονούν τους άλλους και να μην σκέφτονται ανταγωνιστικά απέναντί τους.
Πληροφορίες από psychologytoday.com
