Το περπάτημα είναι το «Έβερεστ» μίας σειράς κατακτήσεων αναπτυξιακών σταδίων, αυτών των μικρών θαυμάτων που προηγούνται του μεγαλύτερου θαύματος. Γιατί οι γονείς θα συμφωνήσουν: το περπάτημα είναι ίσως η πιο εντυπωσιακή αλλαγή στη ζωή του μικρού παιδιού.
Κι αν οι γονείς το περιμένουν ως «δώρο» στα πρώτα του γενέθλια οι παιδίατροι υπενθυμίζουν ότι η ηλικία αρχής της βάδισης κυμαίνεται από τους 9 έως τους 18 μήνες.
Σε ένα παιδί που περπατάει στο ανώτατο φυσιολογικό ηλικιακό όριο συχνά έχουν παίξει ρόλο παράγοντες περιβαλλοντικοί ή ακόμη και ιδιοσυγκρασιακοί ή γενετικοί. Αλήθεια, εσείς ή ο μπαμπάς του πότε περπατήσατε; Αν άργησε κάποιος από τους δυο σας να κάνει το πρώτο του βήμα είναι πιθανόν το παιδί σας να περπατήσει με την ίδια μικρή καθυστέρηση.
Ακόμη οι υπερπροστατευτικοί γονείς γίνονται εμπόδιο στα πρώτα βήματα του παιδιού τους καθώς δεν αφήνουν –κυριολεκτικά- το παιδί να περπατήσει κρατώντας το διαρκώς αγκαλιά ή τρέχοντας κοντά του κάθε φορά που πάει να κάνει το πρώτο του βήμα, σταματώντας την προσπάθειά του, προκειμένου να μην πέσει και χτυπήσει.
Ακόμη, υπάρχουν παιδιά που εξαντλούν την περιέργειά τους και την τάση τους για εξερεύνηση αναπτύσσοντας άλλες δεξιότητες, για παράδειγμα μιλούν πιο γρήγορα με αποτέλεσμα να επιτυγχάνουν καλύτερη επικοινωνία πιο νωρίς και να μη «βιάζονται» να περπατήσουν για να κατακτήσουν τον κόσμο.
Ας δούμε όμως αυτή τη διαδρομή του βρέφους, που οδηγεί στα πρώτα του βήματα:
Στην ηλικία των τεσσάρων μηνών το βρέφος γίνεται αρκετά πιο επιδέξιο κινητικά: Κρατά σταθερά το κεφάλι, όταν είναι μπρούμυτα σηκώνει το κεφάλι και το στήθος και στηρίζει δυνατά τα πόδια του σε σταθερή επιφάνεια, ενώ μπορεί να γυρίσει από την πρηνή στην ύπτια θέση. Ακόμη, τεντώνει τα πόδια προς τα έξω και κλοτσάει όταν είναι μπρούμυτα και ανάσκελα.
Έξι μηνών «ρολάρει» προς όλες τις κατευθύνσεις, κάθεται χωρίς υποστήριξη και στηρίζει το σωματικό του βάρος σε όρθια θέση. Στο τέλος των 7 μηνών κινείται και προς τις δύο κατευθύνσεις (μπροστά-πίσω, πίσω-μπροστά) και κάθεται στην αρχή με την βοήθεια και στη συνέχεια χωρίς τη βοήθεια των χεριών. Στηρίζει πια όλο του το βάρος στα πόδια.
Στους εννέα μήνες μπορεί να μπουσουλάει –αν και δεν περνάνε όλα τα παιδιά από το στάδιο του μπουσουλήματος- να σηκώνεται από την καθιστή στην όρθια θέση και να κάνει πλάγια βήματα με υποστήριξη.
Ενός έτους αρκετά μωρά μπορούν να στέκονται για λίγο χωρίς υποστήριξη, να κάνουν βήματα με υποστήριξη και μετακινούνται από έπιπλο σε έπιπλο, ανεξάρτητα («cruising»).
Είναι μία ηλικία που το βρέφος κάθεται χωρίς βοήθεια μπουσουλάει μπροστά με την κοιλιά και στέκεται στα τέσσερα στηριζόμενο στα χέρια και τα γόνατα. Μπορεί ακόμη να εναλλάσσει στάσεις: να κάθεται, στη συνέχεια να γυρίζει μπρούμυτα ή να μπουσουλάει… Πολλά παιδιά ενός έτους στην ηλικία αυτή κάνουν τα πρώτα τους βήματα εντελώς ανεξάρτητα. Και χωρίς να καταλάβει κανείς πώς το μωρό μας γίνεται ξαφνικά ένα παιδάκι που πλησιάζοντας τα δεύτερα γενέθλιά του περπατάει ανεξάρτητο, τραβάει από πίσω του παιχνίδια καθώς περπατάει, ίσως και να τρέχει και να στέκεται στις μύτες των ποδιών του…
Στον γιατρό αν…
4 μηνών δεν στηρίζει δυνατά τα πόδια του στο έδαφος ή σε σκληρή επιφάνεια.
6 μηνών δεν ρολάρει σε διαφορετικές κατευθύνσεις και είτε μοιάζει πολύ «σφιχτό» και υπερτονικό, είτε πολύ πλαδαρό, σαν πάνινη κούκλα.
9 μηνών δεν στέκεται ή δεν κάθεται
18 μηνών δεν περπατάει.
Ακόμη, επισκεφτείτε τον παιδίατρο αν μετά από αρκετούς μήνες βαδίσματος δεν έχει καταφέρει να περπατήσει ώριμα δηλαδή πατώντας πρώτα τη φτέρνα και σταδιακά τα δάχτυλα του ποδιού ή εάν περπατάει μόνο στις μύτες των ποδιών του.
Στράτα στρατούλα
Η βοήθεια της στράτας στο περπάτημα έχει αρκετούς οπαδούς αν και δεν είναι τεκμηριωμένο ότι οι «περπατούρες» βοηθούν το παιδί να ξεκινήσει να περπατάει. Το παιδί περπατάει όταν είναι ώριμο ψυχοκινητικά και υγιές. Αν πάντως επιμένετε να χρησιμοποιήσετε μία «περπατούρα», φροντίστε να είναι προϊόν ελεγμένο από την ΕΕ και προορισμένο για χρήση από παιδιά κάτω των τριών ετών.
* Όλα τα παραπάνω ορόσημα είναι ενδεικτικά και αφορούν το μέσο όρο δεξιοτήτων ανά μήνα ζωής.