«Καρτέλ» στις σχολικές τσάντες, έπεσαν τσουχτερά πρόστιμα

«Καμπάνες» 453.573 ευρώ σε τρεις εταιρίες επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Διαπίστωσε κάθετες συμφωνίες για συντονισμό των τιμών.

Η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού («ΕΑ») ομόφωνα αποφάσισε κατά τη συνεδρίαση της στις 02/07/2022, σύμφωνα με την παρ. 35 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασής της, την αποδοχή των σχετικών Προτάσεων Διευθέτησης Διαφοράς που υπέβαλλαν οι εταιρίες 1) GRAFFITI ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΔΩΡΟΥ, 2) POLO ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΒΙΟΤΕΟΤΕ -0,38%ΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και 3) ΓΙΟΒΑΣ Α.Ε. - ΑΝΏΝΥΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΉ ΤΕΧΝΙΚΉ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ, κατόπιν των Δηλώσεων Διευθέτησης εκ μέρους των ανωτέρων μερών, δυνάμει της παρ. 37 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ.

Αφορμή για την έναρξη αυτεπάγγελτης έρευνας αποτέλεσε ο δειγματοληπτικός έλεγχος της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού («ΓΔΑ») στις συγκριτικές ιστοσελίδες www.skroutz.gr και Bestprice.gr σχετικά με τις τιμές των ηλεκτρονικών καταστημάτων στις δημοφιλέστερες μάρκες σχολικών σακιδίων και κασετινών. Από την έρευνα της ΓΔΑ στις προαναφερθείσες ιστοσελίδες διαπιστώθηκε ότι μεγάλος αριθμός ηλεκτρονικών καταστημάτων πωλούν αρκετά μοντέλα σχολικών τσαντών σε ίδιες ή παραπλήσιες τιμές. Για τους σκοπούς της εν λόγω έρευνας, η ΓΔΑ πραγματοποίησε, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, επιτόπιο έλεγχο, στα γραφεία εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε όλες τις βαθμίδες του εν θέματι κλάδου.

Η σχετική αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμες ή δυνάμενες να υποκατασταθούν μεταξύ τους, λόγω των χαρακτηριστικών τους, της τιμής τους και της σκοπούμενης χρήσης τους. Για τους σκοπούς της παρούσας υπόθεσης, οι εμπλεκόμενες εταιρείες δραστηριοποιούνται στις αγορές εισαγωγής/κατασκευής, χονδρικής και λιανικής εμπορίας σχολικών τσαντών, σχολικών τσαντών φαγητού και κασετινών, ενώ η POLO δραστηριοποιείται και στην αγορά εισαγωγής/κατασκευής, χονδρικής και λιανικής εμπορίας τσαντών μέσης (εφεξής «σχολικά είδη»). Η έννοια της σχολικής τσάντας δύναται να περιλαμβάνει οποιοδήποτε προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά βιβλίων και γενικότερα έγχαρτων υλικών.

Η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαμβάνει την περιοχή, στην οποία οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πωλούν τα σχετικά προϊόντα υπό επαρκώς ομοιογενείς συνθήκες ανταγωνισμού. Εν προκειμένω, ως σχετική γεωγραφική μπορεί να οριστεί καταρχάς το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, καθώς οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται ή δύνανται να δραστηριοποιούνται σε όλη την επικράτεια.

Τα εμπλεκόμενα μέρη της υπόθεσης, για τα οποία συλλέχθηκαν αποδεικτικά στοιχεία ικανά να στοιχειοθετήσουν παράβαση του άρθ. 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ στο πλαίσιο αυτοτελών μεταξύ τους κάθετων συμφωνιών εκάστης εκ των τριών εταιρειών με μεταπωλητές/λιανοπωλητές, εκδήλωσαν εγγράφως το ενδιαφέρον τους για διερεύνηση της δυνατότητας υπαγωγής τους στη ΔΔΔ και κατέθεσαν σχετικό αίτημα, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην παρ. 16 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ. Σε συνέχεια των εν λόγω αιτημάτων, η ΕΑ σε συνεδρίασή της στις 11.07.2022 έκρινε ομόφωνα ότι η παρούσα υπόθεση είναι πρόσφορη και μπορεί να υπαχθεί στην εν λόγω διαδικασία διευθέτησης για κάθε ένα από τα εμπλεκόμενα μέρη, καθώς πληροί τα κριτήρια υπαγωγής σε αυτή. Προς τούτο, στο πλαίσιο άσκησης της διακριτικής της ευχέρειας για την υπαγωγή υποθέσεων σε διαδικασία διευθέτησης, η ΕΑ συνεκτίμησε, ιδίως, την ειλικρινή πρόθεση των ενδιαφερομένων μερών να υπαχθούν στη διαδικασία διευθέτησης διαφορών, τον αριθμό των επιχειρήσεων που αιτούνταν την υπαγωγή τους σε διαδικασία διευθέτησης[1], τη φύση της εν λόγω παράβασης ως κάθετης σύμπραξης και τον προσδοκώμενο βαθμό επίτευξης διαδικαστικής αποτελεσματικότητας, ο οποίος κρίθηκε εν προκειμένω αισθητά μεγάλος.

Στη συνέχεια, ο Εισηγητής κάλεσε τα εμπλεκόμενα μέρη σε διμερείς συσκέψεις και όταν επετεύχθη επαρκής βαθμός συναντίληψης αναφορικά με τα πραγματικά περιστατικά, τον νομικό τους χαρακτηρισμό, τη βαρύτητα και τη χρονική διάρκεια των παραβάσεων, τον βαθμό απόδειξης των αιτιάσεων βάσει των αποδεικτικών στοιχείων και τον υπολογισμό του εύρους του προστίμου, τα εμπλεκόμενα μέρη ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Εισηγητή για υποβολή «Πρόταση Διευθέτησης Διαφοράς» και υπεβλήθησαν αυτές από αυτά, σύμφωνα με την παρ. 27 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ. Τα εμπλεκόμενα μέρη κατέθεσαν τις δηλώσεις διευθέτησης μεταξύ του χρονικού διαστήματος 23 με 29 Σεπτεμβρίου 2022, δυνάμει της παρ. 37 της υπ’ αριθ. 704/2020 Απόφασης ΕΑ, σύμφωνα με τις οποίες, επιβεβαιώνουν ανέκκλητα, ανεπιφύλακτα και με σαφήνεια ότι η ως άνω Έκθεση Διευθέτησης του Εισηγητή απηχεί και αντανακλά τις υποβληθείσες Προτάσεις Διευθέτησης και, ως εκ τούτου, ισχύει η δέσμευσή τους για υπαγωγή στη Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών.

Στην εξετασθείσα υπόθεση, οι εμπλεκόμενες εταιρείες και οι διανομείς τους δραστηριοποιούνται σε διαφορετικό επίπεδο στην αλυσίδα εμπορίας σχολικών τσαντών, σχολικών τσαντών φαγητού, κασετινών και τσαντών μέσης, ώστε οι μεταξύ τους συμφωνίες/πρακτικές να αποτελούν κάθετες συμφωνίες υπαγόμενες στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 1 παρ. 1 ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 ΣΛΕΕ, στο μέτρο που περιλαμβάνουν κάθετους περιορισμούς του ανταγωνισμού. Ειδικότερα, οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις εφήρμοσαν πρακτικές καθορισμού τιμών μεταπώλησης («RPM»), με τις οποίες συμμορφώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα συνεργαζόμενα καταστήματα λιανικής πώλησης.

Ως εκ τούτου, οι εξεταζόμενες πρακτικές εμπίπτουν στην έννοια της «συμφωνίας» και δη στην έννοια της κάθετης συμφωνίας μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικό επίπεδο στην αλυσίδα διανομής και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 1 παρ. 1 του ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 ΣΛΕΕ. Οι ανωτέρω πρακτικές είναι ικανές να επηρεάσουν αισθητά το ενδοκοινοτικό εμπόριο, κατά την έννοια των ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, το άρθρο 101 ΣΛΕΕ τυγχάνει παράλληλης εφαρμογής στην παρούσα υπόθεση. Παράλληλα, συντρέχουν οι προϋποθέσεις (ιδίως ταύτιση αντικειμένου, προϊόντων, συμμετεχόντων μερών, γεωγραφικής περιοχής και εφαρμοζόμενων μεθόδων) για το χαρακτηρισμό των εξεταζόμενων πρακτικών ως μίας ενιαίας και διαρκούς παράβασης, ενώ δεν νοείται ατομική εξαίρεση βάσει των άρθρων 1 παρ. 3 ν.3959/2011 και 101 παρ. 3 ΣΛΕΕ, βάσει του σκεπτικού της Έκθεσης.