Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), η παλινδρόμηση δηλαδή του γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο, είναι μια συχνή και συνήθως φυσιολογική κατάσταση στη βρεφική ηλικία.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 70% των βρεφών ηλικίας ως 4 μηνών κάνουν αναγωγές («γουλίτσες» στη γλώσσα των μαμάδων). Αυτό οφείλεται σε παροδική ανωριμότητα του ανώτερου πεπτικού σωλήνα,πρόβλημα που,στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών,ξεπερνιέται μέχρι την ηλικία των 12 ως 24 μηνών.
Τα μωρά, παρά τις αναγωγές κατά τη διάρκεια του γεύματος ή μετά από αυτό,είναι χαρούμενα, κοιμούνται καλά και παίρνουν το αναμενόμενο βάρος. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που οι αναγωγές συνοδεύονται από έντονα συμπτώματα που ταλαιπωρούν το βρέφος και αναστατώνουν την οικογένεια.
Τότε μιλάμε για επιπλεγμένη ΓΟΠ (ή παλινδρομική νόσο), η οποία χαρακτηρίζεται από ανήσυχο ύπνο, επίμονο κλάμα, ρουκετοειδείς εμέτους ή εμέτους με πρόσμιξη αίματος, δυσφορία και κλάμα στη σίτιση λόγω πόνου, ανεπαρκή πρόσληψη βάρους, βήχα και «βράσιμο», ακόμη και επεισόδια άπνοιας.
Αν το βρέφος παρουσιάζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, ο παιδίατρος θα αξιολογήσει την κατάσταση και ενδεχομένως να ζητήσει ειδικές εξετάσεις.
Διάγνωση ΓΟΠ
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάγνωση της ΓΟΠ είναι κλινική: το λεπτομερές ιστορικό σχετικά με τις συνήθειες σίτισης του βρέφους, σε συνδυασμό με μια λεπτομερή κλινική εξέταση αρκούν για τη διάγνωση. Ανάλογα με τη συχνότητα και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, ο γιατρός μπορεί να συστήσει περαιτέρω εξετάσεις:
Ακτινολογικός έλεγχος:το υπερηχογράφημα και η διάβαση του ανώτερου πεπτικού δεν χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της ΓΟΠ, αλλά για να αποκλειστούν τυχόν ανατομικές ανωμαλίες.
pH μετρία: Είναι ακριβής και αξιόπιστη εξέταση. Μετράει το pHτου οισοφάγου και, επομένως, εντοπίζει τη συχνότητα και τη διάρκεια των όξινων αναγωγών. Γίνεται συνήθως σε βρέφη με άτυπα συμπτώματα (π.χ. επεισόδια άπνοιας) ή σε βρέφη που μπαίνουν σε θεραπευτική αγωγή για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Μέτρηση εμπέδησης οισοφάγου: Θεωρείται σήμερα ως η πιο αξιόπιστη εξέταση για τη μελέτη της ΓΟΠ, αφού ανιχνεύει τα επεισόδια όξινης αλλά και αλκαλικής παλινδρόμησης (το γάλα μπορεί να αλκαλοποιήσει το περιεχόμενο του στομάχου).
Γαστροσκόπηση και βιοψία: Σε περίπτωση επιπλοκών, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη συγκεκριμένη εξέταση που δείχνει άμεσα την παρουσία ή όχι φλεγμονής στον οισοφάγο και αποκλείει άλλες παθήσεις, όπως τον οισοφάγο Barrett ή την ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα.
Αντιμετώπιση
Καθώς η υπερσίτιση είναι ένας από τους παράγοντες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ, ο παιδίατρος συνιστά μικρά και συχνά γεύματα.
Το κράτημα του βρέφους μετά από κάθε γεύμα σε όρθια θέση για περίπου μισή ώρα μειώνει τις «γουλίτσες», όπως επίσης και η προσπάθεια για «ρέψιμο» του βρέφους στη μέση των γευμάτων.
Αν θηλάζετε μπορείτε να βάλετε το μωρό σας να ρευτεί πριν αλλάξετε μαστό.
Αν το παιδί παίρνει ξένο γάλα, η χορήγηση ειδικού θεραπευτικού γάλακτος που περιέχει πηκτικές ουσίες μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των εμέτων και των αναγωγών. Αν υπάρχει υπόνοια αλλεργίας στο γάλα αγελάδας, θα προταθεί ένα υποαλλεργικό βρεφικό γάλα για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Η θέση ύπνου είναι επίσης σημαντική. Παλαιότερα οι γιατροί συνιστούσαν στους γονείς να κοιμίζουν τα παιδιά τους σε πρηνή θέση, που συνοδεύεται με λιγότερα επεισόδια παλινδρόμησης σε σχέση με την ύπτια. Καθώς όμως η θέση αυτή συσχετίζεται με το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου, δεν συνιστάται για τα βρέφη που είναι μικρότερα των 12 μηνών.
Ο παιδίατρος θα σας συστήσει να κοιμίζετε το μωρό σας στο πλάι: η αριστερά πλάγια θέση φαίνεται ότι μειώνει τα επεισόδια παλινδρόμησης.
Αν τα συμπτώματα επιμένουν και επηρεάζουν την ανάπτυξη και την ευεξία του βρέφους, θα χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή που στοχεύει στην καταστολή της έκκρισης του όξινου γαστρικού υγρού.
Σε κάθε περίπτωση πάντως ο καλύτερος σύμμαχος στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων είναι η υπομονή. ΓΟΠ είναι, θα περάσει.
