«Ανάσα» για οικοπεδούχους, έρχεται λύση για την εκτός σχεδίου δόμηση

Φόρμουλα για να «επανακάμψει» η δόμηση στα εκτός σχεδίου οικόπεδα οικόπεδα αναζητεί το υπουργείο Περιβάλλοντος - Οι τελικές αποφάσεις «κλειδώνουν» τον Σεπτέμβριο με σχετική νομοθετική ρύθμιση που αναμένεται να φέρει το ΥΠΕΝ

Λύση στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί με τη δόμηση σε οικόπεδα που πάνω από 4 στρέμματα, που δεν έχουν πρόσοψη σε αναγνωρισμένη οδό αναζητεί το ΥΠΕΝ.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, η ρύθμιση που θα κατατεθεί στη Βουλή τον επόμενο μήνα για τα εκτός σχεδίου ακίνητα, έκτασης άνω των 4 στρεμμάτων, θα προβλέπει την αναγνώριση ενός δρόμου ως κοινόχρηστου με βάση τις αεροφωτογραφίες του 1977. Επιπλέον, θα αναγνωρίζεται το δικαίωμα δόμησης σε οικόπεδα που δημιουργήθηκαν προ του 1985, ανεξάρτητα από το αν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο.

Όπως λέγεται, η ρύθμιση θα είναι μεταβατική και θα ισχύει έως 2026, δηλαδή όταν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα πολεοδομικού σχεδιασμού «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» και θα καλυφθεί με τα Ειδικά και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ και ΤΠΣ) το 70% της επικράτειας, στο οποίο σήμερα δεν υπάρχει σχεδιασμός. Από εκείνη την περίοδο, αυτές οι περιοχές θα διαθέτουν συγκεκριμένες χρήσεις γης και όρους δόμησης που θα κατοχυρώνονται με τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα, όπως σημειώνει η Απογευματινή.

Εδώ και αρκετούς μήνες έχει δημιουργηθεί μια χαοτική κατάσταση στις πολεοδομίες όλης της χώρας: Οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) εκδίδουν (ή δεν εκδίδουν) οικοδομικές άδειες, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν την απόφαση του ΣτΕ για το δικαίωμα οικοδομησιμότητας μόνο στα ακίνητα που έχουν πρόσοψη σε αναγνωρισμένο νομικά κοινόχρηστο δρόμο. Σημειώνεται ότι αυτοί οι δρόμοι είναι ελάχιστοι σε όλη την Ελλάδα και ουσιαστικά έχει καταργηθεί το δικαίωμα της εκτός σχεδίου δόμησης που ισχύει εδώ και δεκαετίες.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα έως τώρα εφαρμοζόμενα για την εκτός σχεδίου δόμηση το κριτήριο που εξεταζόταν για την απαλλαγή απαίτησης αφορούσε ύπαρξη πρόσοψης τουλάχιστον 25 μέτρων σε κοινόχρηστο δρόμο και να έχει δημιουργηθεί το γήπεδο πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2003. Ωστόσο, το ΣτΕ έβαλε και εκεί «φρένο», γνωμοδοτώντας ότι η απαίτηση αυτή πρέπει να επεκτείνεται και παλαιότερα, καθώς -παρότι δεν ορίζεται ρητά- αυτή ήταν η βούληση του νομοθέτη.

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς, σε πρόσφατο άρθρο του στην «Κ», είχε πει σχετικά: «Την περίοδο αυτή προσπαθούμε να διαμορφώσουμε μια νομοθετική ρύθμιση, η οποία να μην αποκλίνει από τη φιλοσοφία των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς κατά την άποψή μας αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόβλημα».

Εξηγώντας, ο υφυπουργός ανέφερε: «Κατ’ αρχάς, η έννοια της κοινόχρηστης οδού (σ.σ. η νομοθεσία απαιτεί το οικόπεδο να έχει συγκεκριμένο «πρόσωπο» σε κοινόχρηστη οδό για να χτιστεί σε εκτός σχεδίου περιοχές) εκλαμβάνεται διαφορετικά πολεοδομικά και διαφορετικά νομικά. Ουσιαστικά, όμως, νομίμως υφιστάμενοι θεωρούνται οι δρόμοι που προϋφίσταντο του 1923, δηλαδή οι παλιοί αγροτικοί δρόμοι. Ομως, την περίοδο εκείνη ούτε αεροφωτογραφίες υπήρχαν για το σύνολο του ελλαδικού χώρου, ούτε συμβόλαια που να τους αναφέρουν ρητά. Επιπλέον, έχουν περάσει 100 χρόνια από τότε, στα οποία οι δήμοι δημιούργησαν δρόμους, από εκεί πέρασαν δίκτυα, φωτισμός κ.ά. Η σκέψη μας λοιπόν είναι η έννοια του κοινόχρηστου να αναχθεί στο 1977, ένα έτος αναφοράς για πολλούς νόμους. Για το έτος αυτό υπάρχουν αεροφωτογραφίες ώστε να κρίνουμε τι ήταν τότε εν τοις πράγμασι κοινόχρηστος δρόμος (όχι μονοπάτια) και με βάση κάποια κριτήρια να θεωρήσουμε τους δρόμους αυτούς κοινόχρηστους, πάντα μεταβατικά, μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός».

Το δεύτερο σημείο που διερευνάται αφορά την «ηλικία» του οικοπέδου, δηλαδή αν ήταν πάντα έτσι ή προέκυψε κάποια χρονική στιγμή από κατατμήσεις μεγαλύτερης έκτασης. «Η νομοθεσία σήμερα δεν επιτρέπει να οικοδομούνται οικόπεδα που προήλθαν από κατάτμηση και είχαν “πρόσωπο” ή πήραν με δουλεία διόδου μετά το 2003. Αυτό που εξετάζουμε είναι αν θα επιτρέψουμε να χτίζονται χωρίς “πρόσωπο” οικόπεδα που “δημιουργήθηκαν” παλαιότερα, λ.χ. πριν από το 1985 ή πριν από το 2003. Είναι και ένα ζήτημα που τέθηκε στις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας», σημείωσε ο κ. Ταγαράς.

Ερωτώμενος πόθεν προκύπτει το συμπέρασμα αυτό, καθώς στις αποφάσεις του ΣτΕ δεν γίνεται λόγος για την ηλικία «δημιουργίας» του οικοπέδου, αλλά για την ημερομηνία της έναρξης εφαρμογής της νέας νομοθεσίας, ο κ. Ταγαράς εκτιμά ότι η διάκριση με βάση την ηλικία του οικοπέδου είναι απαραίτητη. «Ο χρόνος δημιουργίας του οικοπέδου μάς ενδιαφέρει γιατί αντανακλά την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα. Αρα κατ’ επέκταση έχει σχέση με την ασφάλεια δικαίου και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση, η ρύθμιση που θα προτείνουμε θα είναι μεταβατική και θα πρέπει να αξιολογηθεί, όχι μόνο νομικά, αλλά και πολιτικά σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο».