Σοκάρει η αύξηση των αστέγων και νεόπτωχων στην Ευρώπη

Μπορεί η Γαλλία να θεωρείται μια πλούσια χώρα με σημαντικές δομές πρόνοιας, ωστόσο εικόνες που παραπέμπουν σε ακραία φτώχεια δεν είναι άγνωστες, αποδεικνύοντας πως την ώρα που η Ευρώπη σώζει τράπεζες, οι πολίτες της γίνονται φτωχότεροι.

Η γραφική πόλη του Στρασβούργου, πρωτεύουσα της Αλσατίας, είναι εντυπωσιακή και μπορείς εύκολα να διακρίνεις τον πλούτο. Άλλωστε η μηνιαία συνεδρίαση της Ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει φέρει χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και ροή χρήματος. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως η φτώχεια έχει εξαφανιστεί από την πόλη.

Οι εικόνες με επαίτες, ειδικά μεγάλων ηλικιών σε τουριστικά σημεία, αρχικά σε σοκάρουν. Περπατώντας όμως στην πόλη και αντικρύζοντας δεκάδες άστεγους σκέφτεσαι ότι η φτώχεια έχει φτάσει και στις πλούσιες χώρες με σημαντικές οικονομίες.

Οι άστεγοι της πόλης του Στρασβούργου δεν είναι μόνο κάποιας ηλικίας που τους χτύπησε η κρίση και έχασαν το βιος τους αλλά και νεαροί. Ωστόσο υπάρχει ένας διαχωρισμός: στους κλασικούς clochard (κλοσάρ), και στους νεόπτωχους. «Οι κλοσάρ είναι μέρος μια γαλλικής παράδοσης, οι οποίοι με δική τους επιλογή δεν θέλουν να εντάσσονται στις κοινωνικές δομές, και προτιμούν να ζουν έξω ελεύθερα, να κοιμούνται έξω και συνοδεύεται από μια κουλτούρα όσο κι αν φαίνεται περίεργο αυτό» εξηγεί στα dikaiologitika.gr ο επικεφαλής του Γραφείου της Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, Λεωνίδας Αντωνακόπουλος, ο οποίος ζει μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας. 

Μάλιστα οι «κλοσάρ» είναι εξαιρετικά συμπαθείς στο γαλλικό λαό, φυσικά τυγχάνουν της αλληλεγγύης της γειτονιάς και κάθε πολυκατοικία έχει και το δικό της «κλοσάρ». «Υπήρξα κι εγώ μεταπτυχιακός φοιτητής στο Στρασβούργο και είχαμε κι εμείς το δικό μας κλοσάρ στην πολυκατοικία, τον συντηρούσαμε και όταν έκανε πολύ κρύο του ανοίγαμε την εξώπορτα και τον αφήναμε να κοιμάται στην είσοδο. Οι κλοσάρ είναι άνθρωποι κυρίως μεσήλικες, και σχετικά με το γαλλικό πληθυσμό είναι λίγοι». 

Η σοκαριστική αύξηση των αστέγων στη Γαλλία δεν οφείλεται σε «κλοσάρ». Αλλά σε νεόπτωχους. Σε ολόκληρη την Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα, οι νεοάστεγοι δεν είναι οι «γνώριμοι» του δρόμου που ζουν στα χαρτόκουτα... Είναι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους σε μια νύχτα. 

«Υπάρχουν άνθρωποι που λόγω κρίσης έχουν βρεθεί στο δρόμο. Νομίζω δεν υπάρχει καμία χώρα στην Ευρώπη, με εξαίρεση ίσως κάποιες σκανδιναβικές, που να μην έχει να αντιμετωπίσει το φαινόμενο των νεόπτωχων.  Είναι νέοι άνθρωποι και ζευγάρια που ζουν στο δρόμο και αυτό είναι πολύ δυσάρεστο. Έχουμε φαινόμενα φτωχοποίησης μερίδας του πληθυσμού. Για τη Γαλλία, μια μεγάλη χώρα με σημαντική οικονομία και σημαντικές δομές επίσης, σε περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο, είναι ένα φαινόμενο που σοκάρει» τονίζει ο κ. Αντωνακόπουλος, αλλά δίνει και μια άλλη πτυχή: «Το φαινόμενο επεκτάθηκε με μια άλλη κατηγορία ανθρώπων. Είναι κυρίως άνθρωποι από ανατολικές χώρες, ή και εκτός Ευρώπης ή ρομά και αυτοί ζητιανεύουν στους δρόμους, αλλά ξεχωρίζουν με την πρώτη ματιά από τους κλοσάρ. Είναι αντίστοιχο με αυτό το φαινόμενο της Ελλάδας που τους βλέπεις με ένα παιδάκι με ένα σκυλάκι να ζητιανεύουν στο δρόμο ή στο μετρό. Η μαζική μετανάστευση και η ανεξέλεγκτη προς την Ευρώπη δημιούργησε κι αυτή την κατηγορία» λέει ο κ. Αντωνακόπουλος.

Η δυσχερής θέση στην οποία βρίσκονται οι άστεγοι εγείρει ορισμένα ερωτήματα. Πώς έφτασαν αυτοί οι άνθρωποι στο σημείο να μην έχουν επαρκή στέγαση; Πώς καταφέρνουν να επιβιώνουν; Ποιος τους βοηθάει; Επίσης, τι επιφυλάσσει το μέλλον για τους άστεγους; 

Ως φαίνεται η παγκοσμιοποίηση δεν ωφέλησε εν τέλει όλους του πολίτες και αυτό ανέλυσε και η Ευρωπαϊκή Ένωση. «Ένα από τα κείμενα προβληματισμού που υπέβαλε ο κ. Γιούνκερ στο ΕΚ αφορά ακριβώς αυτό: την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών από την παγκοσμιοποίηση. Με τη βασική διαπίστωση ότι με το άνοιγμα της οικονομίας δημιούργησε διαχωρισμούς στην κοινωνίες. Υπάρχει μια μερίδα του πληθυσμού σημαντική που δεν επωφελήθηκε από το άνοιγμα της οικονομίας για διάφορους λόγους, είτε γιατί δεν υπήρχε στα επαγγέλματα το κατάλληλο επίπεδο εξειδίκευσης ήρθε και η κρίση μετά και η αγορά συρρικνώθηκε, και υπήρξαν απολύσεις και αναδιαρθρώσεις ακόμα και σε πολυεθνικές. Έτσι επεκτάθησε το μαζικό φαινόμενο ανθρώπων που έχασαν τις δουλειές τους που είχαν μια κοινωνική και οικονομική κατάσταση, αλλά βρέθηκαν σε συνθήκες άσχημης φτώχειας. Αυτό έχει να κάνει με την κρίση και τις συνέπειές της, όπως την γνώρισαν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες σε διάφορα επίπεδα. Παντού να ταξιδέψει κάποιος στην Ευρώπη θα δει τα αποτέλέσματα. Και αυτό το κομμάτι πλήττει κυρίως τους νέους ανθρώπους που ή είχαν δουλειά και την έχασαν ή δεν βρίσκουν εργασία».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχοντας λάβει το μήνυμα, είτε από έρευνες, είτε από τη σημαντική άνοδο της ακροδεξιάς κλπλ, αναμένεται να λάβει μέτρα, υποστηρίζει ο κ. Αντωνακόπουλος και «προχωρά σε κατάλληλες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές για την κοινωνική Ευρώπη». 

Σημειώνεται ότι «σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν πάνω από 100 εκατομμύρια άστεγοι», σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Τα στοιχεία είναι του 2005, τα τελευταία διαθέσιμα, και δεν «μετρούν» τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια της κρίσης ούτε περιλαμβάνουν στις στατιστικές τους νεάστεγους, το φαινόμενο-γέννημα του «ευρωπαϊκού χειμώνα» της άγριας λιτότητας. 

Στο Στρασβούργο τους χειμερινούς μήνες σημειώνονται πολικές θερμοκρασίες. Μάλιστα συνήθως δίπλα στους άστεγους κοιμούνται παρέα με έναν σκύλο, όχι μόνο για να μοιραστούν την μοναξιά τους αλλά και για τις κρύες νύχτες να ζεσταίνει ο ένας τον άλλον.

Άστεγος που κοιμάται στα σκαλιά ενός σπιτιού.