Αγωνία για τους πρόσφυγες ενόψει χειμώνα

Το Ευρωκοινοβούλιο συζητεί τις δύσκολες συνθήκες για πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα και άλλες χώρες «πρώτης γραμμής» στην προσφυγική κρίση. Ζητούμενο: ένα σχέδιο για αξιοπρεπή διαβίωση το χειμώνα.

Κοινή διαπίστωση για την Κομισιόν και τους περισσότερους ευρωβουλευτές: παρά τις όποιες ευθύνες των εθνικών αρχών η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης προϋποθέτει τη συνεργασία και αλληλεγγύη όλων στην ΕΕ. Ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος επισημαίνει ότι στην Ελλάδα έγιναν σημαντικά βήματα, καθώς σήμερα 15.000 πρόσφυγες ζουν πλέον σε διαμερίσματα, ενώ περισσότερες από είκοσι δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα έχουν εξοπλιστεί κατάλληλα για να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες συνθήκες του χειμώνα. Κρίσιμη παραμένει η κατάσταση στα νησιά, όπου πολλά hotspots έχουν συγκεντρώσει διπλάσιο αριθμό προσφύγων και μεταναστών από τον προβλεπόμενο.

Μία λύση είναι τα ξενοδοχεία, επισημαίνει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο Γκάμπι Τσίμερ. «Ένας από τους λόγους για τη σημερινή συζήτηση στο Κοινοβούλιο είναι η αναζήτηση χρηματοδότησης, ώστε να υλοποιηθεί πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης να μείνουν οι πρόσφυγες σε ξενοδοχεία, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές που δεν έχουν κίνηση τον χειμώνα, αλλά προσφέρουν ανέσεις για μία αξιοπρεπή διαμονή. Η Κομισιόν και πολλοί άλλοι λένε ότι δεν προβλέπονται κονδύλια, εμείς λέμε ότι πρέπει να βρεθεί κάτι. Οι πρόσφυγες δεν ήρθαν για να εγκλωβιστούν στα hotspots, αλλά με τους κανόνες της ΕΕ δεν μπορούν και να μεταφερθούν από τα νησιά στην ενδοχώρα», λέει η Γκάμπι Τσίμερ στην Deutsche Welle.

Ποιός εμποδίζει τη μεταφορά στην ενδοχώρα;

Οι κανόνες προβλέπουν ότι όσοι υποβάλλουν αίτηση ασύλου πρέπει να παραμείνουν στα κέντρα αφίξεων μέχρι να εξεταστεί η αίτησή τους και στη συνέχεια είτε να μεταφερθούν στην ενδοχώρα εάν η αίτηση εγκριθεί, είτε να επιστρέψουν στην Τουρκία- και μέσω Τουρκίας στην πατρίδα τους- σε περίπτωση που η αίτηση απορριφθεί. Αν μεταφερθούν εξ΄αρχής από τα νησιά στην ενδοχώρα, η Ελλάδα ουσιαστικά χάνει τη δυνατότητα να τους επαναπατρίσει. Για «φαύλο κύκλο» κάνει λόγο η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. «Είναι ένας φαύλος κύκλος και δεν βλέπω σοβαρές προσπάθειες ούτε από την Κομισιόν ούτε από τα κράτη-μέλη για να ξεπεραστεί αυτή η αντίφαση» λέει η Γκάμπι Τσίμερ. «Είναι εύκολο να κατηγορείς τις εθνικές αρχές και να λες ότι δεν κάνουν τη δουλειά τους, βλέπουμε και την κριτική που ασκούν πολλές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό ζήτημα και λένε ‘μα γιατί η Ελλάδα δεν καταργεί τα hotspots στα νησιά̓; Μα πώς να τα καταργήσει όταν ουσιαστικά της απαγορεύουμε να μεταφέρει τους πρόσφυγες στην ενδοχώρα;»

Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος, που λέει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για την αποσυμφόρηση των hotspots, επιταχύνοντας τις διαδικασίες για την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου. Xαρακτηριστικό το σχόλιο από τον Μίλτο Κύρκο, ευρωβουλευτή με «Το Ποτάμι». «Ας βάλουμε πιο πολλούς δικαστικούς να ασχολούνται με τις υποθέσεις, ας βάλουμε πιο πολλές υπηρεσίες ασύλου, ας βάλουμε πιο πολλούς από ο,τιδήποτε χρειάζεται να επεξεργάζονται τις αιτήσεις ασύλου. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έβγαλε μία απόφαση που έλεγε ότι ναι, οι Σύροι πρόσφυγες μπορούν να επιστραφούν στην Τουρκία. Μιλάμε για μία χώρα που έχει διόμισι εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες κι αν θέλουμε να πούμε ότι δεν είναι ασφαλής γι αυτούς πρέπει να κάνουμε ένα σχέδιο να τους πάρουμε. Δεν έχω ακούσει κάποιο σχέδιο να έχει υποβληθεί», δηλώνει ο Μίλτος Κύρκος στην Deutsche Welle.

«Έκτακτο σχέδιο αποσυμφόρησης»

Σε ένα πρώτο βήμα πάντως, επισημαίνει η ευρωβουλευτής της ΝΔ Ελίζα Βόζενμπεργκ, η Κομισιόν θα πρέπει να εκπονήσει ένα σχέδιο για την άμεση αποσυμφόρηση των νησιών, γιατί σε διαφορετική περίπτωση η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία νέα ανθρωπιστική κρίση. «Η επίλυση του θέματος αυτού δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων» τονίζει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής. «Ειδικά στην Ελλάδα μας βρίσκει αυτή τη στιγμή με ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, το οποίο έγκειται στο γεγονός ότι άνοιξαν πάλι οι ροές. Σίγουρα δεν έχουμε την τραγική εικόνα του 2015, αλλά όταν μαθαίνουμε ότι τον Οκτώβριο μπήκαν 6.000, τον Σεπτέμβριο άλλοι τόσοι και μόλις στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου 1.600, αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι μέσα σε διόμισι μήνες έχουμε πάνω από 10-12.000 καινούριους μετανάστες και πρόσφυγες».

Από την πλευρά της η Κομισιόν εκτιμά ότι η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό έχει αποφέρει αποτελέσματα. Εστιάζει τώρα στην προσπάθεια να αναθεωρηθεί ο κανονισμός του Δουβλίνου, ώστε οι χώρες «πρώτης γραμμής» να μην θεωρούνται αυτόματα υπεύθυνες για τη χορήγηση ασύλου. Στην ίδια γραμμή κινείται το Ευρωκοινοβούλιο, που αναμένεται να εγκρίνει την Πέμπτη τη διαπραγματευτική εντολή προς την Κομισιόν.

Όπως τονίζει ο ευρωβουλευτής Μίλτος Κύρκος, η πρόταση του Κοινοβουλίου «έχει βγάλει κυρίως την υποχρέωση του πρώτου κράτους να επεξεργάζεται την αίτηση ασύλου. Έχει αντικατασταθεί με το ότι αυτοί που ζητούν άσυλο θα μετακινηθούν αυτόματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και αυτές οι χώρες θα αναλάβουν την επεξεργασία της αίτησης ασύλου. Όμως ξέρουμε ότι στο Συμβούλιο τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα τα βρούμε, αλλά το παιχνίδι είναι εκεί και πρέπει να το παλαίψουμε όσο γίνεται». 

DW